Turizm sadece turizm midir? (Turizme interdisipliner yaklaşım)

 

Dünya hızlı bir şekilde korumacı, milliyetçi, kontrolcü ve tedirgin bir hal alırken bu durumu Covid-19 salgını daha da belirginleştirdi. Bundan önceki anlayış ise tam tersi; küresel, serbest ve iyimserdi. Çok değil, 30 yıl önce Berlin Duvarı’nın yıkılışına tanık olduğumuzda nasıl özgürlük ve umut rüzgarları esiyordu… Biraz daha geri gidip insanlığın yaşadığı büyük bir buhranı hareket noktası olarak alırsak, İkinci Dünya savaşı sonrasındaki hızlı refah artışını görebiliriz; yazılanlar, umutlar, dinlediğimiz müzik, barış, özgürlük ve umut dolu sözler… İşte bu yaklaşım özellikle turizm endüstrisinin hızlı büyümesini destekledi. Dünyada 1950’de 25 milyon olan turist sayısı 2019 yılına geldiğimizde 56 kat artarak 1.4 milyara ulaştı. Bununla birlikte başta ekonomik büyüklükler olmak üzere her şey hacimsel olarak genişledi. Özellikle son 10 yılda uçakların her yere uçtuğu, vize serbestisinin yaygınlaştığı, seyahat etmeyenin adeta kınandığı bir ortamdan bugünkü duruma geldik. İnsanlık bu ana gelene kadar da büyük sıkıntılar yaşamıştı ancak küresel olarak yaşanan Covid-19 salgını insan hareketini aniden durdurdu ve geleceği de belirsizleştirdi, güven duygusu kayboldu. Ayrıca iklim krizi başta olmak üzere, pek çok global sorun da çözüm bekliyor ve bu durum insanlık sisteminde kültürel bir değişimin zamanının geldiğini anlatıyor.

Acaba insanlık her buhrandan sonra beklediği refah ve rahatlama dönemini bu defa da yaşayacak mı? Uluslararası sistemler dünyanın karşılaştığı problemlere çözüm üretmekte yetersiz kalıyorlar. Karamsarlığı bir kenara bırakırsak, hayat döngüsünün kuralları işleyecektir.

Tam da bu noktada turizm ve seyahat endüstrisinin de yeni kültürde nasıl davranacağını belirlemesi gerekecek. “yeni insan”, “yeni toplum” ve “yeni düzen” de turizm, sayıların sürüklediği bir anlayıştan ziyade niteliğin, etkileşimin ve empatinin öne çıkacağı bir yaklaşımı benimsemeli. İnsanlar kendi çevrelerine ve değerlerine döndükçe ülkeler de kendi ziyaret ekonomilerini destekleyecek tedbirler alıyorlar. Bu yeni anlayış, özellikle Covid-19 sonrası beklenen eski uluslararası hareketliliğe -en azından eski yapıya- dönüşün hemen olmayacağının ipuçlarını da bizlere veriyor. Doğrudan söylersek, turizmde bir dönem ve buna ilişkin kurallar sona eriyor. Bu nedenle turizm ve seyahat endüstrisi için ‘interdisipliner’ bir yaklaşımla oluşturulacak yeni bir strateji ve yol belirlemek gerekecek; felsefe, psikoloji, sosyoloji ve ekonomi başta olmak üzere turizmi her yönüyle entelektüel ve bilimsel bir fırtınaya tabi tutup geleceği yeniden kurgulamalıyız. Böylece turizmi sadece turizm olarak görmek yerine daha geniş perspektiflerle değerlendirmek turizmin geleceğini de daha iyi temellendirecektir. Yeri gelmişken yıllardır savunduğum önerimi tekrar edeyim; Turizm Veri, Araştırma ve Teknoloji Enstitüsünü  hayata geçirmek yeni turizm yönetim yapısında dönüşümün en büyük destekçisi olacaktır.