Bir şehir markasını müzeler üzerinden inşa edebilir mi?

 

Bu soruya hiç tereddüt etmeden “evet” cevabını verebilirim. Sonra da neden bu cevabı verdiğimi açıklayan sayısız örnek gösterebilirim. Bu örnekler genelde uluslararası alandan olurken son yıllarda ülkemizdeki müzeler ve müzecilik anlayışıyla ilgili olumlu gelişmelere şahit oldukça medeniyetler beşiği Anadolu’nun müzelerinin hak ettiği yere gelmesi ve bulunduğu yeri markalaştırması da olağan hale gelecektir.

Bu anlamda 2021 yılında ülkemiz adına sevindirici gelişmeler yaşandı. Avrupa’nın en prestijli müzecilik ödüllerini veren Avrupa Müze Forumu bu yıl ülkemizden 3 müzeyi ödüllendirdi. Troya Müzesi ve Odunpazarı Modern Müzesi “2021 Yılı Avrupa Yılın Müzesi Özel Ödülü” ile onurlandırılırken Bayburt Kenan Yavuz Etnografya Müzesi de “ 2021 Silletto Ödülü”nü aldı. Üç prestijli müze ve üç prestijli ödül…

Şüphesiz global anlamda, British Museum, Louvre Müzesi, Ermitaj, Metropolitan ve daha pek çok müzenin ne kadar büyük koleksiyonlara ve marka değerine sahip olduğunu biliyoruz ancak bunun yanında, özellikle modern sanat başta olmak üzere çeşitli alanlarda uzmanlaşmış, mimari yapılarıyla da dikkati çeken yeni müzeler de ön almaya başladılar. Bu gelişme son 30 yılda daha da yaygınlaştı ve kültür-turizm sinerjisini de kanıtlamış oldu.

Müzelerin ülke imajındaki yeri tartışılmaz ancak son yıllarda özellikle müzeleri üzerinden marka iletişimini yapan pek çok küçük ve orta ölçekteki şehirler dikkatimizi çekiyor.

Örneğin Guggenheim Müzesi; İspanya’nın Bilbao şehrinde bulunan modern sanat müzesidir. Mimarisiyle de ünlü olan müzeyi yılda 1 milyon insan ziyaret etmekte ve bunun %60’ı yabancılardır. Müze, şehrin en değerli mekanları arasında olup kolaylıkla şehrin markasını temsil ediyor denebilir.

Ülkemizde de bu nitelikte potansiyeli olan ve dikkati çeken müzeler ve şehirler mevcut. Bu yönde karar vermiş veya vermesi gereken şehirlerimizi hemen sıralayabilirim: Troya Müzesi/Çanakkale, Odunpazarı Modern Sanat Müzesi/Eskişehir, Kenan Yavuz Etnografya Müzesi ve Baksı Müzesi/Bayburt, Zeugma Mozaik Müzesi/Gaziantep, Hatay Arkeoloji Müzesi/Hatay.

Şehirlerimizin kalkınmak ve markalaşmak için yarış içinde olduğu bu dönemde uluslararası niteliğe sahip sözünü ettiğim müzelerin çağdaş müzecilik anlayışıyla sürdürülebilir bir iletişim stratejisini benimsemelerinin önemli olduğunu düşünüyorum.

Müzecilikte koruma anlayışının bu çağda iletişim ile desteklenmesi bulundukları topraklara ve insanına çok büyük değerler katabileceğini sayısız örnekte görüyoruz. Bu  nedenle müzelerimizin markalaşma misyonu sadece kendilerine değil bulundukları topraklara ve insanına da önemli yararlar sağlayacaktır.