DENEYİMİ KORUMAK

 

Turizmin sadece görünen meselelerini konuştukça onu anlamak, hatta yönetmekten uzaklaştığımızı düşünüyorum. Nasıl mı? Tahmin edebileceğiniz gibi turizm denince akla ilk gelen şeyler; oteller, seyahat acenteleri, ulaşım araçları, hatta şimdilerde sosyal medya, rezervasyon siteleri v.s. Ayrıca günümüzde “deneyim” kavramı turizmi anlatırken sıkça başvurulan “başucu” kelimesi oluverdi. Evet, turizm deneyim demektir; bir yeri, iletişimi, yaşamı anlamak isteriz. Sevdiğim bir tanımla; turizm insanın kendine yolculuğudur.

Bir yeri ziyaret ettiğimizde orada yaşadıklarımız bizi mutlu ediyor ve hayatımıza yeni şeyler katıyorsa o yerle bir bağlantı kurarız ve hayatımız boyunca o bağlantıyı ilk günkü tazeliğinde ve güzelliğinde yaşamak isteriz. İşte bir yerin insanla kurmak isteyeceği en özel ilişki de budur. Bu nedenle söz konusu deneyimin korunması ve oraya tekrar tekrar gidildiğinde benzer duygular yaşanması için adına “yönetim” veya “destinasyon yönetimi” diyebileceğimiz kavram önem kazanıyor. Bir bakıma, “destinasyon yönetimi” deneyimi korumak için gösterilen çabaların tümüdür; deneyimin kalitesini korumak ve onu geliştirmek için gösterilen çabalar ve dengeli bir yönetim anlayışı.

Bu açıdan düşündüğümüzde turizmin çerçevesinin genişlediğini ve hayatın pek çok noktasını ilgilendiren kompleks yapıda olduğunu görürüz. Böylece “turizm” denince aklımıza ilk gelen kavramların çoğaldığını, karmaşıklaştığını da anlarız.

Destinasyon yönetimi yaklaşımıyla bir yeri ele aldığımızda sadece ziyaretçi sayılarına odaklanmak bizi yanıltabilir. Orada yaşayanları düşünmek ve turizmin orada yaşayanların –hatta doğal çevrenin- yaşamlarına etkilerini de göz önünde bulundurmak gerekir. Eğer deneyimi korumak istiyorsak o zaman aşırılığa kaçmadan herkesi memnun edecek ve yaşam kalitelerine katkı verecek bir yaklaşım ve yönetim anlayışı içinde olmanız gerekir. Bu da sorumluluk ister, dengeli olmayı gerektirir ve sürekliliği içermelidir.

Bir tarafta o yerde yaşayanların "yaşam kalitesi" diğer tarafta da vadedilen “ziyaretçi deneyimi”. Bu iki kavram birbirleriyle çelişmemeli, biri diğerinin aleyhine olmamalıdır. Her zaman dengede tutulmaları gerekir. Bence bu ikisi arasında denge sağlayabilen destinasyon yönetimleri başarılı oluyor ve iyi bir yönetim sergileyerek turizmi sürdürülebilir kılıyorlar. Buna ister markalaşma diyelim ister iyi yönetim… Aksi durum ise uzun vadede sosyal , kültürel ve ekonomik yükler getirecektir.