Lale Logosu'nun 20.yılı

 

Ülkemizin lale logosu kullanılmaya başlandığı 2000 yılından beri birçok tartışmanın konusu olmuştur; sevenleri olduğu kadar sevmeyenleri de olmuş ancak bugüne kadar varlığını sürdürmüştür.

Burada bir logonun estetik veya anlamsal değerinden çok simge olarak belleklerde edindiği yeri önemsediğimi belirtmek istiyorum. Bu da zamanla ve kullanım sıklığıyla doğrudan ilgilidir. Belirli bir zaman sonra insanlar logonun şekline, anlamına da bakmazlar, sadece sizi hatırlatması, temsil etmesi yeterlidir. Şu da söylenebilir; bir logo tasarlanırken temsil ettiği değerin özünü, varlığını doğru yansıtması ve bu anlamı estetik bir değerle sunması iletişime katkı sağlar.

Peki lale logosu yolculuğuna nasıl başladı?

Orta Asya’dan yola çıkan lale Anadolu’ya geldikten sonra sanatçı ve ustaların ellerinde çini, hat, tezhip gibi geleneksel sanatlarımızda çok kullanılmıştır. 16. Yüzyılda ise Avrupa’ya taşınmasıyla da özellikle Hollanda’da “Lale Çılgınlığı” yaşanmış, borsası dahi kurulmuştur. Osmanlı İmparatorluğunun bir dönemine de ismini veren lale toplumumuzun kültürel ve tarihsel derinliğinde kendine sağlam bir yer edinmiştir.

Turizm Bakanlığının 1999 yılında, o dönemki şartlara uygun olarak ortaya koyduğu turizm kampanyaları ile birlikte 2000 yılında da bu yeni dönemi hem moral hem de içerik desteği sunmak amacıyla bir logo çalışması yapılmıştır. Bakanlığın eski logosunun da lale motifli olduğu gözetilerek bu sefer bir ülke logosu tasarlanmıştır. Böylece bu yıl 20. Yılını dolduran “Lale Logosu” benimsenmiştir. O dönemki eğilimler uyarınca kaligrafi ve yazım dillerinden etkilenerek tasarlanmasının da etkisiyle “Türkiye” ifadesi ve lale motifinin özgün bir İznik Çinisinden esinlenerek stilize edilen hali kullanılmıştır. Logo’daki kırmızı; azmi ve mutluluğu, mavi; gökyüzünü ve sonsuzluğu, yeşil ise; doğanın huzur ve güven veren rengini simgeler.

Böylece tarih boyunca mitolojiden tasavvufa, sanata kadar birçok alanı etkilemiş bir çiçek olmasının ötesinde atfedilen derin duygu ve anlamlar günümüze taşınmıştır.

Başta da belirttiğim gibi, geçen yıllar boyunca lale logosu çok tartışılmıştır. Hollanda’nın da ülke çiçeği olan ve iletişiminde de kullandığı lalenin dünyada Hollanda ile anıldığından tutun da bizim laleyle ilişkimizin kalmadığına kadar…Ancak şu unutulmamalıdır; bu logo laleyle ilişkimizi bugüne kadar taşıyan unsurlardan biri olmuştur, turizmin de gücünden yararlanarak ülke iletişiminde önemli işlev görmüştür. Daha iyisi olabilir miydi? Pek tabii ki. Ancak bu artık bugünün tartışma konusu değildir.

Lale logosu 2000-2013 yılları arasında özgün biçimiyle kullanılmış, 2014 yılında da Turkey Home kampanyasında modern bir dokunuşla renklerinden arındırılarak kullanılmaya devam edilmiştir. Günümüzde de turizm iletişimimizde halen kullanılmaktadır.

Logolar değiştirilmeli midir? Ya da logolar ne zaman değişirler?

Logolar değişirler, hatta konuyla ilgili yaygın kanı; logolar değiştirilemezler, değişirler yönündedir.

Yani yeni bir hikâye, yeni bir enerji, atılım evreleri gibi zamanın ve şartların geliştiği durumlarda logolar yeni durumu temsil etmek için değişirler.

Bu açıdan bakıldığında yeni bir hikâyeyi anlatması bakımından Covid-19’un da hızlandırıcı ve derin etkisiyle turizm sektörümüz uzun süredir sancısını yaşadığı değişimi endüstrinin gerekleri bağlamında kurgularken iletişim yönünde de bunun ihtiyacı hissedilecektir.

Bu vesileyle ülkemizde logo ve sloganla ilgili yaygın düşünceye değinmeden geçemeyeceğim: Logoya  hatta sloganlara olduğundan fazla önem yükleyip turizm yönetimi ve iletişiminde asıl odaklanılması gereken doğruların yeterince gündem bulamamasıdır. Bu anlayış şimdilerde sosyal medya için de aynı yöndedir. Yeri gelmişken tekrar belirtmekte fayda var; turizm ülke markasının çok önemli unsurlarından biridir ve yerinde stratejiler, etkin yönetim ve yaşam deneyimi üzerinden kurgulanan iletişim temelinde ilerleyecektir.

Yaşadığımız süreç turizmde paradigma değişimini zorluyor, bunun sonucu iletişime de yansıyacaktır ve o zaman logo kendini değiştirecektir. 

Sonuç olarak, 20 yıllık yolculuğunda ülkemize hizmet eden lale logosunun misyonunu yerine getirdiğini rahatlıkla söyleyebiliriz…

 

Ankara, 12 Aralık 2020